Giống nho Pinot Noir
Nho Pinot Noir
Pinot Noir là một trong những giống nho làm rượu vang được trồng nhiều nơi trên thế giới. Hôm nay hay cùng ADT wine & art tìm hiểu về một trong số những giống nho nổi tiếng nhất thế giới này nhé.
Pinot Noir là gì?
Pinot Noir là một giống nho đỏ thuộc loài nho Vitis vinifera . Theo ghi chép nó có nguồn gốc từ vùng Burgundy của Pháp từ 1.800 năm trước. Nho Pinot Noir có họ hàng với Pinot Gris và Pinot Blanc, Pinot Noir cũng là tổ tiên của một số giống nho nổi tiếng, bao gồm Syrah. Pinot Noir được trồng phổ biến trên khắp thế giới, ở một số vùng nó có tên khác. Tuy nho Pinot Noir nổi tiếng nhất với rượu vang đỏ, nhưng nó cũng có thể được sử dụng để sản xuất một số loại rượu vang hồng, rượu vang trắng, Champagne và một số loại rượu vang sủi bọt khác.
Ngày nay, ngoài rượu vang Pinot Noir của vùng Burgundy, những người yêu thích rượu vang cũng có thể thưởng thức những chai Pinot Noir rất ngon từ Bờ biển Sonoma và Thung lũng Russian River của California, Thung lũng Willamette của Oregon, Marlborough và Central Otago của New Zealand và nhiều vùng khác.
Rượu vang Pinot Noir được yêu thích vì nó rất dễ uống, bao gồm hàm lượng tannin thấp , hương vị trái cây đỏ phong phú và hương hoa rõ rệt. Ngoài ra rượu vang Pinot Noir còn hấp dẫn bởi vì nó gắn liền với một số nhà máy rượu vang nổi tiếng nhất trên thế giới, như Domaine de la Romanée-Conti và Domaine Leroy ở Burgundy và Marcassin ở California.
Pinot Noir thường có hương vị của mận, trà đen, nho đỏ, dâu tây, hoa hồng khô, anh đào và đất..
Đặc điểm của giống nho Pinot Noir.
Pinot Noir có vỏ màu đen và mỏng, cây nho Pinot Noir ưa khí hậu mát mẻ với mùa sinh trưởng dài. Pinot Noir giống như một người phụ nữ mỏng manh, đỏng đảnh, khó chiều. Nho Pinot Noir đòi hỏi sự chăm sóc cẩn thận hơn trong vườn nho. Với lớp vỏ mỏng, nó không chịu được nhiệt độ cao, quá nhiều nắng, mưa đá hoặc quá nhiều mưa như những loại nho đỏ có vỏ dày hơn khác; ngoài ra, những chùm nho gần nhau hơn, khiến chúng dễ bị nấm mốc và thối rữa trong điều kiện rất ẩm ướt. Tuy nhiên, nó phát triển mạnh trong đất đá vôi, đất sét và đất thịt và thường được hưởng lợi từ những địa điểm có sương mù buổi sáng. Khi vượt qua được những khó khăn trong việc trồng nho Pinot Noir, nhà làm rượu sẽ được đền đáp xứng đáng, những cây nho này sẽ cho ra những quả nho có tiềm năng lớn để tạo ra những loại rượu vang có hương vị phức hợp, đậm đà và nhiều lớp.
Một trong những đặc điểm nổi tiếng nhất của Pinot Noir là nó thể hiện rõ nét nhất đặc điểm thổ nhưỡng và khí hậu của vùng. Ví dụ, nếu Pinot Noir ở Burgundy được trồng ở hai địa điểm khác nhau với các loại đất, độ cao và lượng nắng và gió khác nhau, nho từ những vườn nho đó có thể tạo ra các phong cách rượu vang khác nhau đáng kể mặc dù cả hai đều được làm bằng cùng một kỹ thuật. Một loại Pinot Noir có thể đậm đà hơn, với hương vị trái cây chín hơn và kết cấu tròn hơn, trong khi loại còn lại có thể thanh lịch hơn, với nhiều axit hơn và ghi chú hương vị của khoáng chất đi kèm với hương trái cây.
Vào thời Trung cổ, các tu sĩ trồng nho ở Burgundy đã chú ý và phân định các địa điểm trồng nho khác nhau để tạo ra các loại rượu vang Pinot Noir đặc biệt khác nhau. Các vườn nho Pinot Noir ở Burgundy thường có diện tích rất nhỏ.
Hương vị của rượu vang Pinot Noir
Rượu vang Pinot Noir hoàn toàn là một loại rượu vang ngon và nổi tiếng nhất thế giới. Rượu vang đỏ Pinot Noir thường ít ngọt, có nồng độ nhẹ đến trung bình với hàm lượng tannin thấp và độ axit từ trung bình đến cao. Nồng đô của vang Pinot Noir thông thường khoảng 12% đến 13,5%, cá biệt có nơi có thể lên tới 15% tùy thuộc vào nơi trồng nho và cách làm rượu rượu.
Rượu vang Pinot Noir thường là có hương vị trái cây đỏ tươi của anh đào, dâu tây và mâm xôi, điểm nhấn là hương hoa (như hoa violet hoặc hoa hồng) hoặc hương trà, có thể có thêm hương đất, khoáng chất hoặc gia vị. Trong khi đó, Pinot Noir được sản xuất bên ngoài Châu Âu—ví dụ như ở California—có thể có hương vị trái cây chín hơn, sẫm màu hơn, đậm đà hơn (anh đào đen, mận hoặc mâm xôi đen).
Khi còn trẻ, Pinot Noir thường dễ uống, nhưng nếu được phát triển đầy đủ sẽ mang hương vị phức tạp và thanh lịch khi vang có tuổi, hương vị trái cây và các điểm nhấn như da thuộc và hương nấm, đất…
Cách phục vụ Pinot Noir ngon nhất
Các loại rượu vang đỏ nên được phục vụ ở "nhiệt độ phòng", nhưng Pinot Noir và các loại rượu vang đỏ nhẹ khác sẽ ngon hơn nếu được ướp lạnh một chút , từ 12° đến 15° C. Ở nhiệt độ này sẽ giúp làm nổi bật hương vị phức hợp và tính cách tươi mát của vang Pinot Noir.
Để thưởng thức Pinot Noir ngon nhất, hãy phục vụ trong một chiếc ly dành cho rượu vang đỏ , có bầu lớn hơn và miệng rộng hơn ly rượu vang trắng. Và rót khoảng 1/3 ly để có đủ không gian để lắc rượu và giải phóng tất cả hương thơm quyến rũ của nó. Để có được trải nghiệm tốt nhất thì bạn có thể phục nó trong loại ly Burgundy.
Tại sao rượu vang Pinot Noir lại rất được ưa chuộng đến vậy?
Trong nhiều thế kỷ, Pinot Noirs là một trong những loại rượu được săn đón nhất trên thế giới. (Cùng với những loại rượu quý tộc khác, Vua Louis XIV của Pháp được biết đến là người yêu thích rượu vang đỏ Burgundy.). Một phần là do Pinot Noirs dễ tiếp cận và có thể uống được khi còn trẻ, không cần phải cất giữ trong hầm nhiều năm, cực kỳ dễ kết hợp với thực phẩm, đa dạng các loại món ăn khác nhau từ cá đến thịt bò. Theo thời gian khi vang Pinot Noir có tuổi lại cho hương vị cân bằng, phức hợp và thanh lịch. Một chai Pinot Noir Domaine de la Romanée-Conti 25 tuổi, Hương thơm phức tạp và thoáng qua, với hương trái cây ngọt ngào, hương đất phong phú, nấm cục và hương hoa và lá mùa thu. Kết cấu mượt mà, tinh tế trên vòm miệng, hâu vị kéo dài.
Năm 2004, Qua bộ phim Sideways, nhân vật chính chính Miles (do Paul Giammati thủ vai). Rượu vang Pinot Noir càng trở nên nổi tiếng, bộ phim đã tạo nên cơn sốt về rượu vang Pinot Noir và doanh số bán Pinot Noir đã tăng vọt, tiếp tục tăng trong những năm sau đó.
Tại sao nhiều loại rượu Pinot Noir lại đắt?
Thứ nhất, nho Pinot Noir rất khó trồng và có xu hướng cho năng suất thấp hơn một số giống nho phổ biến khác, chùm nho có quả nhỏ. Để có được những quả nho có hương vị phức tạp và đậm đặc, người trồng nho thậm chí sẽ để cây nho ra ít chùm hơn hoặc cắt tỉa các chùm xanh. Khi thu hoạch nho được sàng lọc và lựa chọn cực kỳ nghiêm ngặt, và loại bỏ bất kỳ quả nho nào không đạt tiêu chuẩn của họ. Do đó sản lượng rượu vang Pinot Noir thường ít hơn, và khiến nó trở nên khan hiếm.
Chi phí sản xuất rượu vang Pinot Noir hàng đầu thường rất cao. Vì nho Pinot rất mỏng manh, chúng hầu như luôn được hái bằng tay, do đó cần nhiều nhân công hơn so với khi thu hoạch nho bằng máy. Nho thường phải được hái vào ban đêm hoặc sáng sớm để giữ cho nho mát và giữ được độ tươi của chúng. Để tăng thêm sắc thái cho rượu vang, rượu vang Pinot Noir thường được ủ trong gỗ sồi (và đôi khi cũng được lên men trong gỗ sồi), và thường dùng những thồng gỗ sồi Pháp tốt nhất và tất nhiên là cũng đắt nhất.
Vì Pinot Noir thể hiện rất rõ những đặc điểm thổ nhưỡng và khí hậu của vùng trồng nho, nên các nhà máy rượu sẽ trả thêm phí bảo hiểm để có thể mua nho từ những vườn nho nổi tiếng và có lịch sử lâu đời.
Ngoài ra cũng vì là giống nho khó trồng nên dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết. Ví dụ như ở Burgundy, nơi có thể trải qua những trận mưa đá phá hủy mùa màng , một vụ thu hoạch kém có thể dẫn đến một vụ thu hoạch nhỏ và ít rượu để bán.
Những vùng trồng nho Pinot Noir nổi tiếng :
Pháp: Burgundy, Alsace, Sancerre của Thung lũng Loire;
California: Sonoma, Santa Barbara, Mendocino;
Úc: Thung lũng Yarra, Tasmania;
New Zealand: Trung Otago;
Ý: Friuli Venezia-Giulia, Trentino Alto-Adige
Từ quê hương lịch sử của Pinot Noir ở vùng Burgundy của Pháp đến khu vực đang được chú ý là Bờ biển Sonoma của California, Pinot Noir thường được sản xuất ở các quốc gia và vùng có thời tiết mát mẻ. Biến đổi khí hậu của Trái đất trong những năm qua, nhiệt độ trung bình tăng lên, những vùng thuận lợi để trồng nho Pinot Noir hiện tại đang gặp một chút khó khăn (thường là nho chín sớm hơn) trong khi những khu vực khác trước đây được coi là quá lạnh để trồng nho đỏ thì bây giờ đã bắt đầu có thể trồng nho Pinot Noir
Hiện nay, Pinot Noir là giống nho chính được trồng và sản xuất rượu vang ở Pháp (Burgundy), California (Quận Sonoma, Quận Santa Barbara), Oregon (Thung lũng Willamette), New Zealand (Trung Otago và Marlborough) và Ý (Franciacorta, Trentodoc).
Burgundy, Pháp
Đối với hầu hết mọi người yêu thích rượu vang, Burgundy là cái tên đầu tiên xuất hiện trong đầu khi nghĩ về Pinot Noir. Rượu vang Pinot Noir của Burgundy đáng sưu tầm và đáng để ủ lâu nhất. Trong nhiều thế kỷ, các kỹ thuật trồng trọt, thu hoạch và sản xuất rượu vang Pinot Noir vẫn được áp dụng cho đến ngày nay, chủ yếu là các kỹ thuật truyền thống, điều đó tạo nên hương vị Pinot Noir cổ điển nhất. Hai tiểu vùng nổi tiếng và có sự khác biệt lớn nhất về rượu vang ở Burgundy là Côte de Nuits - nổi tiếng với Pinot Noir thanh lịch, có cấu trúc, phức hợp và đáng để ủ lâu và Côte de Beaune có xu hướng đậm đà hơn và chín hơn với hương trái cây phong phú hơn.
Các nhà máy rượu vang nổi tiếng ở Burgundy có thể kế đến như:
Domaine de la Romanée-Conti
Thường được gọi là DRC, điền trang này có trụ sở tại xã Côtes de Nuits của Vosne-Romanée, nơi thu hoạch nho từ các vườn nho grand cru (như La Tâche, Richebourg và Romanée-Conti) để làm ra một loạt các loại rượu vang Pinot Noir thượng hạng và tất nhiên rồi, rượu vang của Domaine de la Romanée-Conti được săn đón nhiều nhất.
Armand Rousseau
Được thành lập vào đầu thế kỷ 20, Domaine Armand Rousseau hiện do Eric Rousseau điều hành, Armand Rousseau sản xuất nhiều loại rượu vang đỏ từ các vườn nho Côtes de Nuits grand cru xung quanh thị trấn Gevrey-Chambertin, bao gồm Mazis-Chambertin và Mazoyeres-Chambertin.
California, Mỹ
Ngoài Châu Âu, khu vực trồng nho và làm rượu vang Pinot Noir nổi tiếng nhất là California. Nho Pinot Noir đã phát triển ở Golden State kể từ cuối thế kỷ 19 và trở thành giống nho quan trọng đối với việc sản xuất rượu vang ở những vùng lạnh của California, bao gồm các tiểu vùng như Carneros; Bờ biển Sonoma và Thung lũng Russian River của Sonoma, Thung lũng Anderson của Mendocino, Đồi Sta. Rita và Thung lũng Santa Maria của Quận Santa Barbara và Cao nguyên Santa Lucia của Monterey. Về mặt phong cách, rượu vang Pinot Noir có nhiều phong cách khác nhau, có nhiều loại hương vị tương tự như Pinot Noir của Burgundy, cũng có nhiều loại có đôi chút khác biệt ví dụ như : có tannin chắc hơn, nhiều hương đất và khoáng chất. Một số loại làm từ nho Pinot Noir chín hơn với hương trái cây sẫm màu và gia vị phong phú.
Một số nhà làm rượu vang Pinot Noir nổi tiếng ở California có thể kể đến như : Kosta Browne, Williams Selyem, Brewer-Clifton
Oregon, Mỹ
Oregon cũng là một trong những vùng sản xuất rượu vang Pinot Noir ngon ở Mỹ. Khí hậu ở đây có điều kiện tương tự như ở Burgundy. Một số nhà máy rượu vang ở Thung lũng Willamette của Oregon đã tạo dựng được danh tiếng tuyệt vời với Pinot Noir trong những thập kỷ gần đây, sản xuất ra những loại rượu vang có phong cách và chất lượng tương đương với rượu vang Burgundy nhưng lại có giá rất hợp lý. Một số nhà làm rượu Pinot Noir nổi tiếng cảu vùng : Evening Land, Beaux Frères
New Zealand
Tuy New Zealand có không khí mát mẻ, thích hợp với rất nhiều loại nho trắng, nhưng New Zealand cũng là nơi trồng nho Pinot Noir đầu tiên ở Nam bán cầu, với một số tiểu vùng chính như: Martinborough ở Đảo Bắc và Trung Otago và Marlborough ở Đảo Nam. Pinot Noir ở New Zealand sống động với hương vị trái cây phong phú.
Chile, Nam Phi, Úc và các nước khác
Ngoài các khu vực kể trên, Pinot Noir cũng được trồng ở Áo , Đức , Bắc Ý , Thụy Sĩ , Chile , Nam Phi và đảo Tasmania của Úc .
Kết hợp rượu Pinot Noir với thực phẩm
Pinot Noirs là loại rượu vang có thể kết hợp đa dạng với nhiều loại thực phẩm từ cá đến các loại thịt bò, nhờ vào độ axit tốt, hương trái cây đỏ và hàm lượng tannin từ thấp đến trung bình. Các loại rượu kết hợp cổ điển truyền thống ở Burgundy rất ngon khi dùng kèm với nhiều món ăn có gà, vịt, thịt thú rừng, thịt lợn, cá hồi và các loại cá béo khác, mì ống, đậu, nấm, phô mai cứng có hương vị nhẹ.
Tuy nhiên, tránh kết hợp Pinot Noirs nhẹ với các món ăn đậm đà, khi đó hương vị các món ăn sẽ lấn át hương vị của rượu vang.
Gợi ý một số công thức kết hợp rượu vang Pinot Noir với món ăn:
Pinot Noir California - Thịt thăn cừu nướng
Pinot Noir Burgundy - Thịt ức vịt áp chảo
Oregon Pinot Noir – Gà, Cá hồi